Kalayın Gücü: Bakır Eşyalar Sağlığımızı Nasıl Koruyor?

Yemek pişirdiğimiz tencereden çatalımıza kadar birçok mutfak eşyası bakırdan üretiliyor. Ancak bu geleneksel malzeme, doğru bakım yapılmadığında zehirlenmelere yol açabiliyor. Uzmanlar yılda en az bir kez kalaylama yapılması gerektiğini vurguluyor.

 Zanaatla Sağlık El Ele

Kalaycılık, üç temel aşamadan oluşan bir zanaat:

• Tavlama: Bakır eşya ateşte ısıtılır.

• Temizleme: Kum ve sıcak suyla ovularak eski kalay ve is temizlenir.

• Kalaylama: Nişadır ve eritilmiş kalayla kaplanır, pamukla parlatılır.

 Halk Sağlığı Açısından Önemi

Bakır, zamanla oksitlenerek zararlı bileşikler oluşturabilir. Bu maddeler gıdaya geçerek zehirlenmelere neden olabilir. Kalaylama işlemi, bu riski ortadan kaldırarak mutfak eşyalarını güvenli hale getirir.

 Hangi Eşyalar Risk Altında?

• Yemek tencereleri

• Kazanlar

• Güğümler

• Siniler

• Çatal ve bıçaklar

 Uzman Görüşü

İstanbul Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Demir:

“Bakır mutfak eşyaları yılda en az bir kez kalaylanmalı. Bu hem sağlık hem de geleneksel zanaatların yaşatılması açısından kritik.”

 Kültürel Mirasın Korunması

Kalaycılık, Anadolu’nun unutulmaya yüz tutmuş zanaatlarından biri. Ustalar, bu işi el emeğiyle sürdürüyor. Ancak mesleğin yok olma riski, hem halk sağlığı hem de kültürel miras açısından endişe yaratıyor.

 Kamuya Çağrı

Yerel yönetimler ve sağlık kuruluşları, kalaycılık zanaatını destekleyerek hem halk sağlığını koruyabilir hem de kültürel mirası yaşatabilir. Vatandaşlar ise mutfak eşyalarını düzenli olarak kontrol ettirmeli ve kalaylatmalı.