Engelsiz sağlıklı bir yapı tasarlanması, yapı üretimi girişim aşamasında başlayarak bunun planlanması ve yapı fonksiyonel boyutunun engelliler için engellerden arındırılması önlemlerinin tasarım sürecine dahil edilmesi ile olanaklıdır. Bu şekilde tasarlanacak yapay çevreler; Bina ve yaşam alanları, engelsiz yapı tasarımı ürünü olmaktan daha çok “Herkes için Yapı Tasarımı” olarak anılabilecek ve değer kazanacaktır.

    Engelsiz sağlıklı yapay çevrelerde yaşam sürdürmek, yapı kullanıcılarının en başta gelen önkoşulları olmuştur. Bu koşul, insanlar için sosyal yaşamı paylaşmak adına arzuladıkları vazgeçilmez bir gereksinimdir.

    Diğer taraftan, aynı yapay çevreyi paylaşan ve yürüme, görme, vücut parçalarında eksiklik, felç gibi özel durumları nedeniyle hareketleri engellenmiş olan, tekerlekli iskemle, koltuk değneği, baston gibi destek ürünleri kullanmak zorunda olan yapı kullanıcıları yanı sıra, Sağlıklı olan ancak çocuk, yaşlı ve hasta olan, bebek arabası kullanan, beraberlerinde paket ve yük taşıyan yetişkinlerin de bu yapay ve sosyal çevrelerde engellerle karşılaşmadan yaşam sürmeleri esastır. 
   
Bütünüyle düşünüldüğünde, çağdaş mimarlık anlayışına çok yakışan ve günümüzde mimarlık sürecinden beklediğimiz, yukarıda belirtilen “herkes için sağlıklı yapı tasarımı” ve sağlıklı yapıyı var etme etkinlikleri, yapı sürecini (Mimarlık Süreci) etkileyecek ve cesaretlendirecektir.

Ancak bu amaca ulaşılmasında zorunluluklar olduğu gibi zorluklar olduğunun da unutulmaması gerekmektedir. Bunların başında, herkes için sağlıklı yapı tasarlanması ve üretilmesine yönelik çok ve çeşitli standartların üretilmesine ve amaca ulaşmada etkin olabilecek yasal düzenlemelerin yapılması ve uygulanmasının sağlanması olanaklarının var edilmesi gelmektedir.

Özellikle ülkemizde “Herkes için sağlıklı yapı tasarımı” ve uygulamasının başarılması, istikbalde de herkes için  “Orada Kimse Var mı … ?” çığlıklarını duymayacağımız mutlu günlere kavuşmak için kaçınılmaz bir zorunluluktur.

ENGELSİZ YAPI TASARIMI

Yrd. Doç Dr.  ATİLLA AYKANAT