Oluşumu milyonlarca yıl öncesi bitki ve hayvan kalıntılarının sıcaklık, nem, basınç, oksidasyon ve çok özel jeolojik şartlar gerektirdiğinden tabiatta nadir olarak bulunur ve kalitesi bölgeden bölgeye değişiklik gösterir. İçerdiği yüksek oranda humik asitlerden dolayı önemli bir ekonomik değere sahiptir. İlk defa ABD-Kuzey Dakota Eyaletinde Dr. Leonard tarafından bulunmuş olmasından dolayı bu adı almıştır.

Leonardit adı ABD ve Dünyanın pek çok ülkesinde genellikle kabul edilmekle beraber bazı ülkelerde Humat, Organik Humat, Humalit veya Humus olarak da adlandırılmaktadır.

Leonardit’in bir maden olarak tanınması ve yaygın olarak kullanılmaya başlanması oldukça yenidir. Buna rağmen, şimdiden, bazı ülkelerin maden varlıkları listelerinde ve üretim tablolarında ayrı bir maden türü olarak yer almıştır.

LEONARDİT NERELERDE KULLANILIR ?
Leonardit'in yaygın olarak kullanıldığı başlıca alanlar şunlardır:
a) Tarımda, organik toprak kondisyonlaşıcısı olarak
b) Humik asit konsantresi (humat) üretiminde ana hammadde olarak
c) Derin sondajlarda, sondaj çamuru katkı maddesi olarak (viskozite kontrolunda yayıcı-itici )
d) Toprağın ıslah edilmesinde. Sanayi artıklarının kirlettiği toprağın ve bunların oluşturduğu bataklıkların tümüyle temizlenmesinde. Buralardaki kötü kokuların giderilmesinde.
e) Zengin organik kolloidal mineraller içermesi nedeniyle, hayvan yemi katkı maddesi olarak
f) Hava ve su filtre sistemlerinde.
Bunların dışında, Leonardit’in denizlerdeki petrol kirlenmeleri ile sulardaki radyoaktif kirlenmelerin temizlenmesinde ve insanlar için hazırlanan vitamin hapları ile ilaçlarda kullanılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.

LEONARDİT İÇERSİNDEKİ HUMİK ASİTLER NELERDİR?
Leonardit içerisindeki humik asitler şunlardır:
a) Humik Asit: pH’sı 2’den küçük olan asidik özellikteki sularda çözünmez. Daha yüksek pH derecelerindeki suda veya alkalik özellikteki çözeltilerde çözünebilir. Moleküler ağırlığı fazla olup uzun zincir molekül yapısındadır. Rengi koyu kahverengi ile siyah arasındadır.

b) Fulvik Asit: Bütün pH derecelerindeki (asidik veya bazik) suda veya çözeltilerde çözünebilir. Moleküler ağırlığı düşük olup, kısa zincir molekül yapısındadır. Rengi açık sarı ile sarı-Kahverengi arasındadır.

LEONARDİT İÇERİSİNDEKİ HUMİK ASİT ORANI NEDİR?
Bu konuda, uluslararası düzeyde kabul edilmiş bir standart bulunmamaktadır. Leonardit içerisindeki humik asit oranı çeşitli kaynaklarda % 40’dan % 90’a kadar değişmektedir. Bir kavram karışıklığını gidermek için “Leonardit içerisindeki humik asit oranı” ile ne kastedildiğinin açıklanması gerekir. Bütün yayınlarda, Leonardit üreticisi veya pazarlayıcısı firmaların kataloglarında, Leonardit’in en ayırt edici özelliği olarak humik asit oranı verilir. Burada kastedilen, Leonardit’in içerisindeki humik ve Fulvik asit oranlarının toplamıdır.

DİĞER HUMİK ASİT KAYNAKLARI NELERDİR?
İçerisinde, daha düşük oranlarda da olsa, humik asit bulunan başka maddeler de vardır. Ancak en yüksek humik asit oranına sahip olan ve en önemli humik asit kaynağı, tartışmasız bir şekilde, Leonardit’dir. Bu gerçek, yapılan birçok araştırma ile de kanıtlanmış durumdadır. (şekil 2) Leonardit, 70 milyon yıl süren bir humifikasyon sürecinin ürünyken, örnek olarak torfun oluşum süreci yalnızca birkaç bin yıl içinde tamamlanmaktadır.

Leonardit ve diğer humik asit kaynakları arasındaki fark, Leonardit’in molekül yapısı nedeniyle aşırı derecede biyoaktif olma özelliğinde yatmaktadır. Bu biyolojik aktivite diğer organik maddelere nazaran beş kat daha güçlüdür ve bu nedenle bir kilo Leonardit diğer humik asit kaynaklarının 5 kilosuna eşittir.

Leonardit bir gübre değil, toprak düzenleyicisidir ve bitkiler için biyolojik çözücü ve biyolojik alıcı olarak görev yapar. Diğer organik ürünlerle karşılaştırıldığında Leonardit özellikle bitki gelişimini güçlendirip hızlandırır ve toprağın verimliğini arttırır. Leonardit’in bir başka avantajı ise uzun süre etkili olmasıdır. Çünkü hayvan gübresi, kompost yada torf gibi çabuk parçalanıp yok olmamaktadır.

Leonardit tamamiyle ayrışmıştır ve bu nedenle bitkilerle topraktaki azot gibi besinler için rekabet içine girmez. Tam ayrışmamış kompost gibi maddeler için geçerli olmayan bu durumda, topraktaki organik maddeler mikroorganizmalar yoluyla hızla tüketilir ve humus formasyonu oluşmadan tamamiyle mineralize olurlur.

LEONARDİT’İN TARIMDA KULLANIMI
Leonardit’in tarımda kullanımı esas olarak iki şekilde olur: Katı (granül yada Pelet) veya Leonardit’in ekstraksiyonu ile elde edilen humatları (sıvı veya toz)

Katı (Granül veya Pelet ) Kullanım:
Madenden çıkartılan Leonardit, kırılması, öğütülmesi, elenmesi, içerisindeki yabancı maddelerin temizlenmesi ve kurutulup suyunun alınması için bir dizi tesislerde, çeşitli ve uzun süreli işlemlerden geçirilir. Homojenizasyon işleminden de geçirildikten sonra torbalanıp tarlaya iletilen Leonardit (Toprağın, bitkinin ve Leonardit’in türü ve özelliklerine göre değişen oranlarda ) toprakla karıştırılır.

Humat olarak (sıvı veya toz ) kullanım:
Leonardit, potasyum hidroksit ile Reaktör adı verilen makinelerde kimyasal işleme sokularak ham sıvı humik asit elde edilir. Homojenizasyon ve filitrasyon işlemlerinden geçirilen sıvı humik asit şişelenip satılır. Yada konsantre işlemine tabi tutularak kurutulup toz haline getirilerek pekatlenip satışa sunulur.

Sıvı yada toz humik asitler (Toz humatlar suda tamamen eriyebilme özelliğine sahiptir ) sulama suyuna karıştırılarak kullanılacağı gibi, yapraktan da uygulanabilir.Katı Leonardit ( granül yada pelet ) veya hamutları ( sıvı yada toz) tarımda tek başına kullanılacağı gibi doğal veya kimyevi gübreler ile (NPK) karıştırılarak da kullanılırlar.Leonardit ve Leonardit’ten elde edilen humik asitler bütün Dünya ülkelerince kabul edilmiş olan Organik (Ekolojik) tarıma tam uygunluk sertifikasına da sahiptir. Gelişmiş ülkelerin tarımda kimyasal gübre ve ilaç kullanımına getirdikleri sınırlamalar ve yasakların yanı sıra organik tarım ürünlerine olan talep artışları da Leonardit kullanımının hızla yaygınlaşmasında önemli bir etken olmaktadır.

Türkiye önemli bir tarım ülkesidir ve tarım için ayrılmış çok geniş topraklara sahiptir.

Güncelleme Tarihi: 23 Ocak 2013, 11:31