18 yıl sonra gerçek olan rüya
Türk dünyası kurumsallaşıyor!

Kurulduğundan bu yana çalışma dili olarak Rusça ve İngilizce’yi benimseyen, Türkçe’nin farklı lehçelerini ise yalnızca sonuç bildirgelerinde kullanan Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi’nde ilk kez bu yıl müzakereler Türkiye Türkçesi ile yürütüldü. Bugün de İşbirliği Konseyi resmen kurulacak.

Türkçe konuşan ülkelerin geçen yıl Nahçıvan’da oluşturulmasını kararlaştırdığı İşbirliği Konseyi, bugün İstanbul’da resmen kurulacak. Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan ve Kırgızistan cumhurbaşkanlarının katılımıyla yapılacak İstanbul Zirvesi’nin gündeminde, Türkmenistan’ı Konsey’e katılmaya ikna ederek, Türk dünyasındaki işbirliği sınırlarını genişletmek var. Konseyin kritik gündemi ise enerji olacak. 1992 yılında kurulduğunda Rusça ve İngilizce’yi çalışma dili olarak benimseyen, sonuç bildirgesini Türkçe'nin farklı lehçeleriyle yayınlayan Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi öncesi müzakereler ilk kez bugün Türkiye Türkçesi ile yapıldı. Ülkesinin “tarafsız” konumunu gerekçe göstererek Nahçıvan’daki Konsey kuruluşunu öngören zirveye katılmayan Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov da İstanbul’daki buluşmada yerini alacak. Ancak, anlaşmalara taraf olmayacak.

GÜLEN HASSASİYETİ
Özbekistan ise geçmiş yıllarda Fethullah Gülen’in okulları aracılığı ile Türkiye’nin bu ülkedeki İslamcı akımları desteklemesini gerekçe gösterip Türkiye’nin öncülük yaptığı bu sürece uzak durmayı tercih etmişti. Türkiye’nin isteğine rağmen Özbekistan, İstanbul’daki zirveye katılmayı reddetti. Böylece bugün yapılacak zirvenin eksik toplanması kesinleşti.

İSEN AK SAKALLILAR KONSEYİ’NDE
Türkçe Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin sekreteryası İstanbul’da olacak. Türkiye yıl sonuna kadar sekretaryanın kurulması için gönüllü bir bağışta bulundu. Gülhane Parkı’nın yanındaki bir bina genel sekreterlik olarak belirlen di. Genel Sekreterlik görevini ise Türkiye’nin eski Moskova Büyükelçisi Halil Akıncı üstlenecek. İşbirliği Konseyi’nin bayrağı henüz belli olmazken, konseyin alt mekanizmalarından biri olan Ak Sakallılar Konseyi’nde Türkiye adına Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Mustafa İsen’in yer alması bekleniyor.

‘Akdamar bizim dünyaya bakışımızın ifadesi’

İstanbul’da düzenlenen 10. Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi’nde Türkiye-Azerbaycan arasında Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin temelleri atıldı. Başbakan Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, imza töreninin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Erdoğan, Akdamar Kilisesi ile ilgili soru üzerine “Bu aslında bizim dünyaya bakışımızın bir ifadesi yani kendi ülkelerinde, kendi dünyalarında onlar bize nasıl bakıyor, biz nasıl bakıyoruz? Ülkemizde Ermeni vatandaşlarımız var. Bizim onların dini abidelerine bakışımız, mabetlerine bakışımız nasıl, onların bakışı nasıl, bunu ortaya koyalım istedik” diye konuştu.

‘AYNI ANLAYIŞI BEKLİYORUZ’
Akdamar’ı restore ettiklerini ve tıpkı Sümela Manastırı gibi, yılda bir kez ayin yapılmasına müsaade ettiklerini belirten Erdoğan, “Bu aslında Türk’ün hoşgörüsünün bir ifadesidir. Bu hoşgörüyü bizim diğer inanç mensuplarından, dünyanın değişik yerlerinden beklemek de hakkımızdır. Temenni ediyoruz ki onlar da aynı anlayışı, aynı hoşgörüyü, aynı yaklaşımı bize gösterir ve bu yaptıklarımız karşılıksız kalmaz diye düşünüyoruz, buna inanıyoruz’’ dedi. Başbakan Erdoğan, Türkiye ile Azerbaycan arasında vizelerin ne zaman kaldırılacağı sorusu üzerine ise gülerek, “Bizden yana sorun yok ama kardeşim bu işi kısa zamanda halledecek inşallah. Hiç endişe etmeyin’’ cevabını verdi. Erdoğan, soruyu yanıtladıktan sonra Aliyev’le kucaklaştı. Referandumun ardından, aralarında Libya Lideri Kaddafi ve Rusya Federasyonu Başbakanı Vladimir Putin’in de olduğu çok sayıda lider Erdoğan’ı kutladı.

3 Ekim Türk Dili Konuşan Ülkeler Günü

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, zirve için Türkiye’ye gelen devlet başkanlarıyla Çırağan
Sarayı’nda ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Gül, dün ilk olarak, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le görüştü. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül daha sonra, Kırgızıstan Geçici Dönem Cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’le bir araya geldi. Cumhurbaşkanı Gül’ün zirve konukları arasında İran Cumhurbaşkanı 1. Yardımcısı Muhammed Rıza Rahimi de vardı.

İstanbul’daki 10’uncu Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi öncesinde sonuç bildirisi de gözden geçirildi. Zirvenin sonuç bildirisinde şunlar yer alacak:

Bakü’deki Türk kültürü ve mirasının korunmasını öngören bir vakıf kurulacak.

Astana’da Türk Akademisi’nde Türk kütüphanesi ve Türk tarihi müzesi kurulacak.

Üniversitelerarası işbirliğinin yanı sıra 3 Ekim tarihi de Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü ilan edilecek.

Konseye taraf ülkeler, uluslararası kuruluşlara üyeliklerde, yürütülecek koordinasyon çerçevesinde birbirlerine destek verecek.